Wystawa „Aleš Veselý: Retrospektywa – Alešville” to pierwsza kompleksowa retrospektywa poświęcona rzeźbiarzowi Alešowi Veselýemu (1935–2015), jednej z kluczowych postaci czeskiej sztuki powojennej. Veselý wyróżniał się szczególnie monumentalnymi dziełami w przestrzeni publicznej, zarówno w Czechach – takimi jak słynna rzeźba „Brama bez powrotu” (Praga-Bubny, 2015) – jak i za granicą, na przykład w niemieckich miastach Bochum (1979) i Hamm (1980). W 1970 roku nabył dawny młyn w Středokluky pod Pragą, gdzie zbudował unikatowe studio rzeźbiarskie, pomyślane jako złożone dzieło sztuki ziemi. Pomimo represji reżimu komunistycznego, stało się ono miejscem wolności, w którym rozwijał swoje ponadczasowe wizje wielotonowych rzeźb. Ustawiał na terenie wystawy modele rzeźb, tworząc tymczasowe instalacje, a nawet muzykując przy niektórych z nich. Po aksamitnej rewolucji w 1989 roku został szanowanym profesorem praskiej Akademii Sztuk Pięknych. Do jego najnowszych realizacji należy „Prawo nieodwracalności”, stworzone w 2015 roku i umieszczone na cmentarzu żydowskim w Terezinie. W tym samym roku zmarł przedwcześnie, pozostawiając po sobie niedokończony dorobek.

Słowo „Alešville” w tytule wystawy pochodzi z jednego z wczesnych rysunków Veselý’ego i odzwierciedla jego głęboką tęsknotę za zamieszkaniem w świecie o ogromnej skali. Wystawa w Galerii Narodowej w Pradze prezentuje jego stopniowe przejście od rzeźb w ludzkiej skali do koncepcji monumentalnych. Dotychczas nieznane rysunki, grafiki i obrazy z lat 50. XX wieku uzupełniają ekspresyjne obrazy strukturalne i obiekty spawane z lat 60. XX wieku, takie jak słynne Krzesło Uzurpatora (1964) i siedmiometrowy Kadisz, stworzone w hali Huty Żelaza Vítkovice w Ostrawie (1967–1968).
Zaprezentowane zostały również prace Veselý’ego powstałe w Středokluky, w tym krzywe wozy i cyrkle z drewna i żelaza, a także międzynarodowe zamówienia z lat 70. i 80. XX wieku. Na wystawie zaprezentowane zostały również rysunki i modele niezrealizowanych projektów przeznaczonych na pustynię, na których Veselý intensywnie się skupiał od lat 90. XX wieku, a także prace zrealizowane za granicą: w Holandii, na Litwie i w innych krajach.

Wystawa jest czynna od 26 września 2025 do 22 lutego 2026.

Więcej informacji: https://www.ngprague.cz/en/event/4225/ales-vesely-retrospective-alesville