Lista magazynów (44)
Sortuj:
Odra
Odra, chociaż należy do najdłuższych rzek Europy, nie doczekała się własnych mitów i opowieści jak chociażby Wisła. Przez lata pozostawała brzydszą siostrą Renu, tą, którą wysłano do najcięższej pracy.
Premiera: 2023
Charków
W charkowskim numerze Herito sięgamy do historii miasta, pytamy o jego ukraińskie DNA, które tak wyraźnie ujawniło się po rosyjskiej inwazji rok temu, sprawdzamy, co czyni je wyjątkowym. Pokazujemy materialne i niematerialne dziedzictwo miasta, na które często wcześniej patrzyliśmy przez pryzmat stereotypów, nakręcanych obcą propagandą.
Premiera: 2023
Kultura Romów w Europie Środkowej
W najnowszym HERITO przyglądamy się historii Romów, ale przede wszystkim ich współczesności, a zwłaszcza temu, jak szeroko pojęta „romskość” przejawia się w architekturze, kulturze i sztuce naszej części świata.
Premiera: 2022
Dusza Gruzji
Prowadzone w Gruzji, na terenie starożytnego regionu Kolchidy, badania archeologiczne potwierdzają nieprzerwane istnienie miasta Kutaisi od 3400 lat. W mitologii greckiej to właśnie do Kolchidy – krainy niebezpiecznej, zamieszkanej przez wiedźmy i smoki – udają się Argonauci pod wodzą Jazona w poszukiwaniu złotego runa. Korzenie gruzińskiej kultury sięgają czasów antycznych, a jednak wiemy o niej bardzo niewiele.
Premiera: 2022
Europa od kuchni
Czy pierogi, bigos, zwykły burak to elementy naszego dziedzictwa kulturowego? Oczywiście, że tak. „Na naszych stołach i w jadłospisach odbija się cała historia, jaka przetoczyła się przez kontynent, i zmiany kulturowe, które się na nim dokonały” – pisze we wstępie prof. Jacek Purchla. Ziemniaczane dekrety Fryderyka II Wielkiego miały takie samo znaczenie dla naszego dziedzictwa jak turecka ekspansja na Bałkanach.
Premiera: 2022
Austria
Na Austrię patrzymy przez różowe okulary, jak na kraj, gdzie wszyscy miłują walce, Mozarta, tort Sachera, kawę, sznycel i piwo, chociaż w różnej kolejności. Tymczasem zapominamy, jak bardzo zróżnicowany geograficznie, kulturowo i tożsamościowo jest kraj rozciągnięty między dwoma jeziorami – Nezyderskim i Bodeńskim. Austria nie objawiła się na mapie Europy w gotowej formie, lecz stopniowo budowała swoją tożsamość i rzeźbiła kształt.
Premiera: 2021
Niewidzialne miejsca
Niewidzialność nie jest pustym konceptem ani zgrabnym chwytem retorycznym na marginesie książki Itala Calvina, ale żywym doświadczeniem mieszkańców Europy Środkowej.
Premiera: 2021
Białoruś
Białoruś jest nam znacznie bliższa, niż to się na pierwszy rzut oka wydaje: nie tylko ze względu na wspólną historię czy trwający wciąż demokratyczny zryw, jako żywo przypominający wydarzenia lat 80. w Polsce i innych krajach Europy Środkowej.
Premiera: 2021
Litwa
Na przekór ugruntowanym w Polsce stereotypom — pogańskiej litewskiej kniei czy tropom Mickiewicza i Miłosza — autorzy spoglądają na Litwę od nietypowej strony, od morza. Dlatego w większym stopniu piszą o Mierzei Kurońskiej, Połądze, Nidzie i Kłajpedzie. Dotarłszy do Wilna, proponują inną wędrówkę — w poszukiwaniu zabytków mniej znanych niż ubitym traktem ku Ostrej Bramie, za przewodników obierając Jana Krzysztofa Glaubitza, Wawrzyńca Gucewicza i Mikalojusa Vorobjovasa.
Premiera: 2020
Zielony
Numer kwartalnika HERITO poświęcony związkom człowieka i przyrody. Opracowywany w wyjątkowych warunkach, między epidemią, pożarem Biebrzańskiego Parku Narodowego, a zapowiedziami letniej suszy, jeszcze dobitniej uświadomił nam potrzebę kontaktu nie tylko z drugim człowiekiem, ale z przyrodą w stanie czystym.
Premiera: 2020
Socrealizm magiczny?
Socjalistyczna w treści i narodowa w formie – taka miała być architektura i sztuka tworzone w doktrynie realizmu socjalistycznego. Dziś relikty socrealizmu budzą w Europie Środkowej jednoznacznie złe skojarzenia. Czy po ponad pięćdziesięciu latach jesteśmy w stanie spojrzeć na nie bez emocji? Które realizacje przetrwały próbę czasu? Socrealizm magiczny – żart czy hipoteza?
Premiera: 2020
Karpaty
Ciągną się przez blisko półtora tysiąca kilometrów przez terytoria ośmiu państw i zajmują powierzchnię pięciokrotnie większą niż Szwajcaria. Przez wieki dawały przestrzeń do rozwoju kultur i małych centrów świata Bojków, Łemków, Hucułów, Wołosów, Szeklerów czy siedmiogrodzkich Sasów.
Premiera: 2019
Europa i Wschód. Dekada Partnerstwa Wschodniego
Czy Wschód przestał dziś interesować Zachód i jak definiowano „nowy Wschód” po przemianach 1989 roku? Jaką rolę odegrał Dniepr w kształtowaniu się ukraińskiej tożsamości narodowej i dlaczego przyszłość tego kraju związana jest z rzeką?
Premiera: 2019
Kobiety Europy Środkowej
Dostrzeganie roli kobiet w historii jest sprawą stosunkowo nową. Na początku lat 70. XX wieku powstaje termin „herstory” dla określenia historii opowiadanej z kobiecego punktu widzenia. Choć na łamach „Herito” staramy się oddawać możliwie dużo miejsca autorkom i ich tematom, zdecydowaliśmy się cały najnowszy numer poświęcić kobietom ważnym dla środkowoeuropejskiej historii, kultury, polityki i sztuki – często zapominanym, niedocenianym bądź celowo wymazywanym.
Premiera: 2019
Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018
Co zostanie po Europejskim Roku Dziedzictwa Kulturowego 2018? Jak opowiadać o historii i pamięci, żeby budować mosty, a nie utwierdzać istniejące podziały? Gdzie leży klucz do stworzenia pojemnej narracji europejskiej oddającej doświadczenia nowych, środkowoeuropejskich krajów wspólnoty? Dlaczego dziedzictwo to ludzie i w jakim kierunku rozwijała się będzie współczesna heritologia?
Premiera: 2018
Dunaj – rzeka pamięci
Dunaj to nie tylko druga najdłuższa rzeka Europy, przepływająca przez dziesięć krajów, ale przede wszystkim monumentalny nośnik pamięci: historycznej, zbiorowej, kulturowej. W jego wodach odbija się historia Europy, od czasów starożytnych, kiedy stanowił północną granicę Cesarstwa Rzymskiego, przez dramatyczny okres drugiej wojny światowej i okresu powojennego, aż do dziś.
Premiera: 2018
Bałkany przeobrażone
Czy Bałkany mają nadal, jak chciał Churchill, „więcej historii, niż potrafią strawić”? Pozostają „europejskim Orientem” czy szlachetną strefą buforową? Jak czują się literatury bałkańskich „małych języków” i w czym pokładają nadzieję? A może dawnych Bałkanów już nie ma, a zamieszkujące je narody są tylko silniejszymi lub słabszymi narracjami? To najważniejsze pytania 30. numeru kwartalnika „Herito”.
Premiera: 2018
Kłopotliwe Dziedzictwo Europy Środkowej
Zachować czy zburzyć Pałac Kultury i Nauki w Warszawie? Jak poradzić sobie z kłopotliwym dziedzictwem obozów zagłady czy pomnikami Armii Czerwonej? Z czego wynika fenomen niektórych bloków z „wielkiej płyty” i socrealistycznych budynków? Czy skłonni jesteśmy wziąć odpowiedzialność za całość wytworów minionych pokoleń niezależnie od konotacji narodowych i tła ideologicznego? Na pytania te starają się odpowiedzieć autorki i autorzy 29. numeru kwartalnika „Herito”.
Premiera: 2017
Pamięć reformacji
31 października 1517 roku augustiański mnich i profesor teologii Marcin Luter przybił do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze 95 tez, które dotyczyły nadużyć w Kościele Zachodnim. Czy bez tych doświadczeń dopracowalibyśmy się wolności jednostki i praw człowieka? Czy bez protestanckiego etosu narodziłby się kapitalizm? Jaką rolę odegrała reformacja w kształtowaniu się nowoczesnych środkowoeuropejskich narodów? Na pytania te starają się odpowiedzieć autorki i autorzy 28. numeru kwartalnika „Herito”.
Premiera: 2017
Kraków i świat
Zwornikiem misji i działań Międzynarodowego Centrum Kultury jest pojęcie dziedzictwa kulturowego, rozumianego jako wykorzystywanie przeszłości dla współczesnych i przyszłych celów. Miasto stanowi istotny element dziedzictwa: miasto jako zwierciadło cywilizacji, miasto takie choćby jak Kraków. Dlatego debata nad naturą miasta w ogóle, a także fenomenem zmiany, jaką przechodzi Kraków, wydaje się ważna.
Premiera: 2017
Węgry
Dunaj to brama do Węgier, jak mawiał Stanisław Vincenz. Dunaj jest głęboki jak morze, pisał Horacy. Ta rzeka spaja Węgry, jest ich stosem pacierzowym i krwiobiegiem. Opuszczając kraj, staje się granicą. A każda granica tak naprawdę jest płynna, dzieli i łączy. Jest kresem i punktem spotkania. Węgry podobne są do Dunaju.
Premiera: 2017
Śląski
Śląsk to wielość. Mimo nazwy, trudno zrównać we wspólnym mianowniku Dolny i Górny Śląsk albo Śląski Cieszyński i Opolski. O wielowymiarowości regionu nie zdecydowały wyłącznie trzy kształtujące go kultury: polska, niemiecka i czeska. Ważny wkład wniosły tam dwie wielkie tradycje chrześcijańskie: katolicka i protestancka – pozostające nadal w żywym dialogu.
Premiera: 2016
Wzorowanie. Dizajn w Europie Środkowej
Czy dizajn w Europie Środkowej ma specyficzne oblicze? W państwach naszej części Europy – przechodzących w ostatnich stu pięćdziesięciu latach nieustające polityczne, ideologiczne, klasowe i kulturowe przeobrażenia – dizajn ujawnia zaskakująco wiele cech wspólnych.
Premiera: 2016
Miasto jako dzieło sztuki
Od czasów Platona i Witruwiusza dążeniu do prawdy, dobra i piękna towarzyszyło myślenie o idealnej organizacji miasta i kompozycji jego przestrzeni. Nie przypadkiem więc marzenie o mieście idealnym fascynowało tak wielu wybitnych myślicieli i artystów włoskiego renesansu. Poszukiwanie harmonii i doskonałości poprzez realizację idealnego planu miasta – gwiaździstego, opartego na zasadach regularnej geometryczności – pozostało jednak, poza wyjątkami, przede wszystkim utopią.
Premiera: 2016
Galicja po Galicji
Przez sto pięćdziesiąt lat Galicja była sztucznym konstruktem austriackiej dyplomacji, owocem rozbioru Rzeczypospolitej i jej upadku. Od stu lat nie istnieje. Dlatego nieustająco pytamy: dlaczego Galicja ciągle w nas jest? Czy rzeczywiście wyznacza naszą odrębność? Skąd dzisiaj bierze się siła i atrakcyjność jej dziedzictwa? Historia Galicji prowokuje do zadawania trudnych, nieraz bardzo trudnych pytań, na które często otrzymujemy dziś wykluczające się odpowiedzi.
Premiera: 2015
Balticum
Balticum jako wspólnota geokulturowa? Argumentów na potwierdzenie tej tezy znalazłoby się zapewne tyle, ile głosów sceptycznych. Nie o dowody jednak idzie. Dużo ważniejsza wydaje się inna kwestia: dlaczego i po co warto myśleć w kategoriach wielkich regionów geokulturowych, jakie możliwości takie myślenie otwiera.
Premiera: 2015
Myślenie krajobrazem
Krajobraz to nie tylko malarskie lub wzrokowe efekty – pisał w 1943 roku Stanisław Vincenz – lecz także gleba, po której stąpamy i na której pracujemy, jej falistość lub równinność, jej wody – morza, rzeki lub moczary – a nawet powietrze, którym oddychamy.
Premiera: 2015
Socmodernizm w architekturze
Kiedy przed dwudziestu laty Adam Miłobędzki nazwał socmodernizmem okres od końca lat pięćdziesiątych do lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku i w wydanej nakładem Międzynarodowego Centrum Kultury książce pt. Architektura ziem Polski pokusił się o jego pierwszą ocenę, siłą rzeczy nie wypadła ona korzystnie.
Premiera: 2015
Stulecie Wielkiej Wojny
Nie byłoby nas bez tej wojny, narodów środkowoeuropejskich gospodarujących na swoim, we własnych państwach. Długi wiek XIX nie wróżył pomyślnego obrotu spraw. Odkąd stłumiono napoleońską rewoltę, mimo ponawianych tu i ówdzie prób, nic poważniej nie naruszyło porządku Świętego Przymierza. Mimo że nieprzerwanie iskrzyło, a temperatura nastrojów stale rosła. Mimo że postęp cywilizacyjny, emancypacja narodowa i klasowa nabrały niebywałej prędkości. Aż w 1914 roku zawrzało.
Premiera: 2014
Narody i stereotypy
Historia uczy, że relacje międzynarodowe w dużej mierze zależą od naszych wyobrażeń o innych. I nawet jeśli żywione przez nas przekonania nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości, stereotypów wyzbywamy się niechętnie. Ambrose Bierce nazwał je „wędrującą opinią bez widomych dowodów na swe poparcie”.
Premiera: 2014
Copyright © Herito 2020
Designed with 
by
OTREE