„Sztuka jako spontaniczna wypowiedź życia stawia zadania etyce – nie przeciwnie – pisał Bruno Schulz do Witkacego. – Gdyby sztuka miała tylko potwierdzać […], byłaby niepotrzebna”. Opinia ta pozostanie tak samo prawdziwa również wtedy, gdy w miejsce etyki wstawimy politykę i władzę, swoją drogą dziś może ona oznaczać także tę sugestywną władzę nauk ekonomicznych.

Ideał ideałem, a dzieje ludzkości przynoszą wystarczająco dowodów na coś, co Anda Rottenberg nazywa zasadą wspomagania. Artyści wszak wspomagali talentami niejeden reżim, ale też niejeden upadek tyrana odbył się przy ich udziale.

A jeśli władza sztuki może być równie atrakcyjna jak każda inna forma władzy? Jekatierina Andriejewa pokazuje, że dzieło sztuki jako protest przeciwko przemocy, jako oskarżenie reżimu może dziś w jednej chwili obiec świat, zwielokrotnione w środkach masowego przekazu. Rodzi się więc pytanie, w jaki sposób dzieło zyskuje tę władzę: dzięki swojej doskonałości, jak uważano niegdyś, czy też skutkiem pracy powielających je mediów.

Treść numeru dopełniają: Ivan Čolović, który analizuje półwiecze układu między polityką a kulturą w Serbii, Bożena Gierat‑Bieroń, podejmująca podobny trop i przyglądająca się pojęciu polityki kulturalnej oraz jej demokratycznym i totalitarnym wcieleniom, oraz Janusz Sepioł, kreśląc potencjalne scenariusze dla naszego regionu z perspektywy geopolityki, nawet jeśli niechętnie widzianej w towarzystwie kultury, to jednak i w jej sferze wiele znaczącej.

Światło na sytuację bieżącą rzucają uwagi Katarzyny Jagodzińskiej i Żanny Komar na temat „kryzysów muzealnych” na Węgrzech i Ukrainie oraz Draga Jančara o niepoprawności politycznej Iva Andricia.