Lista magazynów (47)
Sortuj:
Symbole i kalki
W pierwszym numerze, zatytułowanym Symbole i kalki, pragniemy „przewietrzyć” i krytycznie spojrzeć na wyobrażenia związane z ideologiami narodowymi, mity polityczne i ich przydatność, a także ich rozmaite odzwierciedlenia w sztuce, architekturze i krajobrazie. Powstałe w ciągu ostatnich dwóch stuleci niematerialne i materialne dziedzictwo narodowej ideologii nadal oddziałuje na zbiorową wyobraźnię społeczeństw.
Premiera: 2010
Tożsamości wyobrażone
„Wspólnoty wyobrażone”, nazwane tak przez Benedicta Andersona, ujawniały zasadę tworzenia się narodów przez zaszczepianie ludziom wyobrażenia o ponadlokalnej wspólnocie, jaką tworzą.
Premiera: 2011
Miasto i muzeum
Miasta to swoiste muzea – jako przestrzenna ilustracja dziejów, gigantyczna kolekcja, ale też szkatuła, w której schronił się duch miejsca. Niestety historia naszej części kontynentu rzadko pozostawiała je nietknięte. Ich trwanie jest tu raczej pasmem zapadania się i wznoszenia.
Premiera: 2011
Sztuka zmienia miejsce
Sztuka zmieniła swoje miejsce – wyszła z pracowni, ale też wymknęła się gdzieś poza galerie, poza muzealne sale. Co to oznacza dla instytucji i na ile powinno się zmienić myślenie o infrastrukturze dla sztuki? A nowe miejsce, dokąd trafia, czy i ono się zmienia? Co dzieje się w miastach, krajobrazie, przestrzeni publicznej i prywatnej poddanym działaniu sztuki?
Premiera: 2011
Miasta do przemyślenia
Miasto na półistniejące i na półporzucone, miasto stracone i na półodzyskane, jak pisał o dzisiejszym Lwowie Adam Zagajewski, to zarazem pars pro toto syndromu miasta środkowoeuropejskiego – nie należy ono w pełni do nikogo, ani do tych, którzy w nim mieszkają, ani do tych, którzy je stracili. A ileż innych nazw można by wpisać w miejsce Lwowa? Miast wciąż splątanych jak węzeł gordyjski? Aleksander jednak nie przybędzie i trzeba zacząć rozsupływać je cierpliwie.
Premiera: 2011
Kultura i polityka
Dzieje ludzkości przynoszą wystarczająco dowodów na coś, co nazywać można zasadą wspomagania. Wszak artyści wspomagali talentami niejeden reżim, ale też niejeden upadek tyrana odbył się przy ich udziale. Co więcej władza sztuki może być równie atrakcyjna jak każda inna forma władzy. Aby sprowokować do przemyśleń, przyglądamy się mariażowi kultury z polityką w rozmaitych odcieniach, dawniej i dziś.
Premiera: 2012
Opowieści z krajów, których już nie ma
W roku 1989 Polska graniczyła z trzema krajami. Kilka lat później żadnego z nich już nie było. Pamiętnej jesieni spełniało się marzenie Milana Kundery, aby kraje naszej części Europy powróciły ze Wschodu, dokąd niesłusznie trafiły, tam, gdzie być powinny – jeśli nie na Zachodzie to przynajmniej w Środku.
Premiera: 2012
Narody - historia i pamięć
Jeżeli dzisiejszy świat jest w tym samym stopniu mozaiką narodów i ich historii co tkanką społeczeństw z ich pamięcią jednostek, rodzin, środowisk i instytucji, to powstała między nimi sfera jawi się jako pole napięć, częstokroć konfliktów. Jakich? Czyich? Komu i po co służą dziś pamięć i historia? Oto niektóre z pytań przewijających się w tym numerze, a przegląd opinii w nim zamieszczonych otwieramy pytaniem Miroslava Hrocha – po co Europie potrzebny jest jeszcze naród?
Premiera: 2012
Słowacja - Slovensko - Slovakia
Tym, co interesuje nas najbardziej, są historia i współczesność Słowaków odzwierciedlone w kulturze i w tożsamości. Z okien naszej redakcji w pogodne dni widujemy na horyzoncie sylwetę Babiej Góry, toteż przy tworzeniu tego numeru towarzyszyła nam intencja, aby pośród swoich bliższych i dalszych sąsiadów Słowacja i jej kultura były nie tylko lepiej widoczne, ale i lepiej rozumiane.
Premiera: 2012
Nieuchwytny środek (Europy)
Uchwycenie środka jest zadaniem kłopotliwym, trudnym, być może wręcz niemożliwym. Choćby gdy spojrzeć na dwa Wyszegrady – miejscowości o tej samej nazwie, jedną na Węgrzech, drugą w Bośni. Pierwsza, od której nazwę wzięła Grupa Wyszegradzka, jest znakiem możliwego przezwyciężenia dawnych porów i budowy zrębów wzajemnego rozumienia się krajów Europy Środkowej. Druga – figurą tragedii i próby odcięcia się od przeszłości, budowania przyszłości na zapomnieniu.
Premiera: 2013
Chorwacja w Europie
Sukces integracji europejskiej nie usuwa z pola widzenia ważnych pytań. Kim czują się Chorwaci? Czym jest tożsamość narodowa i czy w ogóle ma sens mówienie o niej? Gdzie przebiega granica między „przeszłością” a „współczesnością”? Czy ideę jugosłowiańską należy ostatecznie odłożyć do historycznego lamusa? Jaka rola przypadnie Chorwatom w Europie czasów kryzysu?
Premiera: 2013
Rumunia - Romania - România
Rumunia jest krajem paradoksalnym. O ile długi wiek XIX był dla niej bardzo łaskawy – młode państwo wkroczyło na europejską arenę i szybko osiągnęło znaczącą pozycję – o tyle krótki wiek XX w niczym jej nie oszczędził. W potrzasku między faszyzmem a komunizmem, Rumunia wybierała między złym a gorszym. Jednak najgorsze okazały się dziesięciolecia przeżyte w cieniu Słońca Karpat. „Kraj smutny, pełen humoru” – te prorocze słowa George Bacovii z lat trzydziestych spełniły się z naddatkiem.
Premiera: 2013
Konflikty pamięci
Każda wspólnota wypracowuje specyficzne sposoby zapamiętywania, ale też zapominania niewygodnych faktów. Ars memoriae i ars oblivionis stanowią nierozłączną parę. Wspólna pamięć jest sferą, którą codziennie na nowo konstruujemy, mimo że ludzie twierdzą, iż istota ich tożsamości jest niezmienna. O ile historia stanowi zamkniętą strukturę, o tyle pamięć jest otwarta zarówno dla jednostek, jak i dla zbiorowości. Pamięć zbiorowa bardziej rekonstruuje, niż rejestruje przeszłość. Przy czym pamięć w odróżnieniu od historii nie musi być jednoznaczna!
Premiera: 2013
Turcja - Türkiye - Turkey
Idea przedmurza – antemurale christianitatis – stanowi istotną składową wielu kultur narodowych w Europie Środkowej. Jest to również doświadczenie Polski i Polaków. Kilka wieków sąsiedztwa Rzeczypospolitej i Imperium Osmańskiego jest ciągle żywe w polskiej tradycji i kulturze.
Premiera: 2014
Narody i stereotypy
Historia uczy, że relacje międzynarodowe w dużej mierze zależą od naszych wyobrażeń o innych. I nawet jeśli żywione przez nas przekonania nie znajdują potwierdzenia w rzeczywistości, stereotypów wyzbywamy się niechętnie. Ambrose Bierce nazwał je „wędrującą opinią bez widomych dowodów na swe poparcie”.
Premiera: 2014
Stulecie Wielkiej Wojny
Nie byłoby nas bez tej wojny, narodów środkowoeuropejskich gospodarujących na swoim, we własnych państwach. Długi wiek XIX nie wróżył pomyślnego obrotu spraw. Odkąd stłumiono napoleońską rewoltę, mimo ponawianych tu i ówdzie prób, nic poważniej nie naruszyło porządku Świętego Przymierza. Mimo że nieprzerwanie iskrzyło, a temperatura nastrojów stale rosła. Mimo że postęp cywilizacyjny, emancypacja narodowa i klasowa nabrały niebywałej prędkości. Aż w 1914 roku zawrzało.
Premiera: 2014
Socmodernizm w architekturze
Kiedy przed dwudziestu laty Adam Miłobędzki nazwał socmodernizmem okres od końca lat pięćdziesiątych do lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku i w wydanej nakładem Międzynarodowego Centrum Kultury książce pt. Architektura ziem Polski pokusił się o jego pierwszą ocenę, siłą rzeczy nie wypadła ona korzystnie.
Premiera: 2015
Myślenie krajobrazem
Krajobraz to nie tylko malarskie lub wzrokowe efekty – pisał w 1943 roku Stanisław Vincenz – lecz także gleba, po której stąpamy i na której pracujemy, jej falistość lub równinność, jej wody – morza, rzeki lub moczary – a nawet powietrze, którym oddychamy.
Premiera: 2015
Balticum
Balticum jako wspólnota geokulturowa? Argumentów na potwierdzenie tej tezy znalazłoby się zapewne tyle, ile głosów sceptycznych. Nie o dowody jednak idzie. Dużo ważniejsza wydaje się inna kwestia: dlaczego i po co warto myśleć w kategoriach wielkich regionów geokulturowych, jakie możliwości takie myślenie otwiera.
Premiera: 2015
Galicja po Galicji
Przez sto pięćdziesiąt lat Galicja była sztucznym konstruktem austriackiej dyplomacji, owocem rozbioru Rzeczypospolitej i jej upadku. Od stu lat nie istnieje. Dlatego nieustająco pytamy: dlaczego Galicja ciągle w nas jest? Czy rzeczywiście wyznacza naszą odrębność? Skąd dzisiaj bierze się siła i atrakcyjność jej dziedzictwa? Historia Galicji prowokuje do zadawania trudnych, nieraz bardzo trudnych pytań, na które często otrzymujemy dziś wykluczające się odpowiedzi.
Premiera: 2015
